« İŞÇİ ALACAKLARI   - İş Akdi Süresinde İşçinde Senet Alınması Ve Senedin Geçersizliği

T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2008/3062

K. 2009/18488

T. 2.7.2009

• BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ( Başlangıçta İşe Girerken İşverenin Teminat Amacı İle Bu Tür Senetler Aldığının Görüldüğü - Bu Durumun Kanıtlanması Halinde Bu Şekilde Alınan Senet Teminat Senedi Niteliğinde Sayılması Gerektiği )

• TEMİNAT SENEDİ ( Borçlu Olmadığının Tespiti/Başlangıçta İşe Girerken İşverenin Teminat Amacı İle Bu Tür Senetler Aldığının Görüldüğü - Bu Durumun Kanıtlanması Halinde Bu Şekilde Alınan Senet Teminat Senedi Niteliğinde Sayılması Gerektiği )

• İŞ AKDİ SIRASINDA İŞÇİDEN SENET ALINMASI ( Alınan Senet Teminat Senedi Niteliğinde Sayılması Gerektiği - İş Hukukunda Düzenlenen Belgelere Karşı İşçi Lehine Tanık Dinletilmesi Yoluna Gidildiği )

1086/m.288

4857/m.32

ÖZET : Davacı, borcun olmadığının tespiti ile %40 dan az olmamak üzere tazminat teyinine karar verilmesini istemiştir. Ticaret Hukuku hükümlerine dayalı senetlerin, teminat kaydı içerdiğinde, poliçe, bono veya çek olsun vasfını kaybettiği, geçerli olmadığı bilinmektedir. İşçi ve işverenin taraf oldukları iş ilişkisinde başlangıçta işe girerken, işverenin teminat amacı ile bu tür senetler aldığı uygulama da görülmektedir. Kuşkusuz bu durumun kanıtlanması halinde bu şekilde alınan senet, teminat senedi niteliğinde sayılmalıdır. Diğer taraftan, İş Hukuku; işçi ve işveren ilişkisinde, işverenin sosyal ve ekonomik bakımından güçlü olması, işçinin korunması ve işçi lehine yorum ilkeleri dikkate alınarak, sözleşme hukuku alanında ayrılmış ve farklı kurallar getirerek gelişmiştir. Bu nedenle iş hukukunda, düzenlenen belgelere karşı işçi lehine tanık dinletilmesi yoluna gidilmektedir.

DAVA : Davacı, borcun olmadığının tespiti ile %40 dan az olmamak üzere tazminat teyinine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.

Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi B.Ünal tarafından düzenlenen rapor dinlendikten soma dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı işçi Mahmut Ö., davalı işveren tarafından kendisinden teminat senedi alındığını, diğer davacı abisi Atilla Ö.'nünn de kefil olarak senede imzasının alındığını, davalı firmadan ayrılmasına rağmen teminat senedinin işveren tarafından kendisine iade edilmediğini iddia ederek borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Davalı işveren savunmasında; dava konusu senedin boş olarak düzenlenmediğini, öyle olsa dahi bunun yazılı delille ispat edilmesi gerektiğini, mal verilmediğinin veya senedin teminat senedi olduğunun da yazılı delille ispat edilmesi gerektiğini, davacı tarafın tanık dinletme talebine muvafakat etmediklerini beyan ederek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, dava konusu senedin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunun 288. maddesinde belirtilen senetlerden olup, aksinin ispatının aynı nitelikte yazılı belge ile mümkün olduğunun, davacı taraf borçlu bulunmadığını yazılı delille ispat edemediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Ticaret Hukuku hükümlerine dayalı senetlerin, teminat kaydı içerdiğinde, poliçe, bono veya çek olsun vasfını kaybettiği, geçerli olmadığı bilinmektedir. İşçi ve işverenin taraf oldukları iş ilişkisinde başlangıçta işe girerken, işverenin teminat amacı ile bu tür senetler aldığı uygulama da görülmektedir. Kuşkusuz bu durumun kanıtlanması halinde bu şekilde alınan senet, teminat senedi niteliğinde sayılmalıdır.

Diğer taraftan, İş Hukuku; işçi ve işveren ilişkisinde, işverenin sosyal ve ekonomik bakımından güçlü olması, işçinin korunması ve işçi lehine yorum ilkeleri dikkate alınarak, sözleşme hukuku alanında ayrılmış ve farklı kurallar getirerek gelişmiştir. Bu nedenle iş hukukunda, düzenlenen belgelere karşı işçi lehine tanık dinletilmesi yoluna gidilmektedir.

Somut olayda, mahkemece yapılacak iş, yukarıdaki ilkeler doğrultusunda dava konusu senedin teminat senedi olarak verilip verilmediği konusunda davacının gösterdiği tanıklar dinlenmeli, tarafların delilleri toplanmalı, elde edilecek verilere göre karar vermekten ibaret olmalıdır. Eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.07.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.