« İŞÇİ ALACAKLARI   - İş Devrinin Söz Konusu Olması-Yeni İşverenin Tazminat Sorumluluğu

T.C.

YARGITAY

21. HUKUK DAİRESİ

E. 2000/4059

K. 2000/5362

T. 4.7.2000

• HİZMETİN İHALESİ ( Temizlik İşleri - İşveren Niteliğinin İşi Devralana Geçmesi )

• İŞ DEVRİNİN TÜMÜYLE SÖZ KONUSU OLMASI ( Temizlik İşlerinin İhalesi - İşveren Niteliğinin İşi Devralana Geçmesi )

• İŞVEREN NİTELİĞİ ( İş Devrinin Tümüyle Söz Konusu Olması - Temizlik İşlerinin İhalesi )

• SİGORTA PRİMLERİNİN TEMİNAT VE HAKEDİŞTEN MAHSUBU SORUMLULUĞU ( İhale Sahibi - Temizlik İşlerinin İhalesi )

• İHALE SAHİBİ ( Temizlik İşlerinin İhalesi - Sigorta Primlerinin Teminat ve Hakedişten Mahsubu Sorumluluğu )

• HAKEDİŞ VE TEMİNATTAN SİGORTA PRİMLERİNİN MAHSUBU SORUMLULUĞU ( İhale Sahibi - Temizlik İşlerinin İhalesi )

506/m.83,87

ÖZET : 1 ) Davacı ...genel müdürlüğü kimi şubesindeki temizlik işleri için; ihale suretiyle, dava dışı ... isimli şirketle anlaşmıştır. Buna göre, temizlik işleri bütünüyle, dava dışı şirketin yükümlülüğündedir. Bu tür iş devrinin tümüyle söz konusu olduğu durumlarda, işveren niteliğini, işi devralan, gerçek veya tüzel kişi kazanır ve gerek İş Yasaları gerekse Sosyal Sigortalar Yasasının öngördüğü yükümlülükler, işi devralan kişiye geçer.

2 ) Ancak, ihale sahibinin 506 sayılı Yasanın 83. madde uyarınca sorumluluğu bulunmaktadır.Sözü edilen Yasa maddesi, teminat ve hakedişlerin prim borcuna karşılık tutulması esasını kabul etmiş bu yönde izlenmesi gereken yöntemin Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle gösterileceği hükme bağlanmıştır.

DAVA : Davacı, haksız ve mesnetsiz olarak tebliğ edilen 22.4.1999 tarih ve 25137 sayılı 4.430.538.436 TL. ödeme emrinin iptaline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin reddine karar vermiştir.

Hükmün, davacılar vekili tarafından duruşmalı, davalı vekili tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan ve temyiz konusu hükme ilişkin dava, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hallerden hiçbirine uymadığından Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre tarafların sair temyiz itirazları yerinde değildir.

2 - Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere göre; davacı Genel Müdürlüğü kimi şubesindeki temizlik işleri için; ihale suretiyle, dava dışı "..." isimli şirketle anlaşmıştır. Buna göre, temizlik işleri bütünüyle, dava dışı şirketin yükümlülüğündedir. Bu tür iş devrinin tümüyle söz konusu olduğu durumlarda, işveren niteliğini, işi devralan, gerçek veya tüzel kişi kazanır ve gerek İş Yasaları gerekse Sosyal Sigortalar Yasasının öngördüğü yükümlülükler, işi devralan kişiye geçer. Bu arada belirtmelidir ki, aradaki ilişki, işveren- aracı biçiminde dahi nitelendirilemez, zira davada söz konusu olduğu gibi, davacı kuruluşun, gördüğü işin niteliğine göre, işin bir bölümünün veya eklentisinin üçüncü kişiye devri söz konusu değildir. Belirtilen, maddi ve hukuksal olgulara göre, davacının işveren olmadığı giderek, olayda 506 sayılı Yasanın 87. maddesinin uygulanma yerinin bulunmadığının gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

3 - Ancak, ihale sahibinin 506 sayılı Yasanın 83. madde uyarınca sorumluluğu bulunmaktadır.

Sözü edilen Yasa maddesi, teminat ve hakedişlerin prim borcuna karşılık tutulması esasını kabul etmiş bu yönde izlenmesi gereken yöntemin Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle gösterileceği hükme bağlanmıştır.

Nitekim; Resmi Gazetenin 8.4.1989 günlü, 20133 sayılı nüshasında yayımlanan ve Bakanlar Kurulunun 23.3.1989 günlü, 89/13895 sayılı kararı ile yürürlüğü konulan "Sigorta Primlerinin Hakedişlerden Mahsup Edilmesi ve Ödenmesi ile Kesin Teminatların İadesi Hakkındaki Yönetmelik, ihale yoluyla iş yaptıran, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile bunların yan kuruluşlarının işlerinde sigorta primlerinin ödenmesi esaslarını belirlemiş, Kurum ve İhale Makamının hak ve yükümlerini açıklamıştır.

Dava konusu olayda ihale makamı olan davacı kuruluşun belirtilen yönetmelik hükümleri dikkate alınarak hakediş ve teminattan yükümlülüğünü yerine getirip getirmediği ve Kurumca ne gibi işlemler yapıldığı yeterince incelenip irdelenmemiştir.

Mahkemece, ihale makamının salt 87. madde açısından soruna yaklaşılması yerine belirtilen 83. madde ve yönetmelik çerçevesinde uyuşmazlığın, irdelenip çözümlenmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA ve bozma nedenine göre sair yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına 4.07.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.